
Inhoud:
Heb je over CBD gehoord, maar weet je nog steeds niet precies wat het is of doet? Je bent niet de enige. Door de groeiende populariteit is CBD een veelbesproken onderwerp geworden, maar de feiten raken vaak ondergesneeuwd door de hype. Dit artikel legt uit waar deze cannabinoïde precies voor staat, hoe hij met het lichaam samenwerkt en wat onderzoek echt zegt over de effecten, zodat je weet wat je kunt verwachten.
Wat betekent CBD eigenlijk?
Dus, wat is CBD? Deze afkorting staat voor cannabidiol, een van de vele natuurlijke verbindingen die cannabinoïden worden genoemd en die in cannabis voorkomen.
Belangrijk om te weten is dat "cannabis" een brede plantenfamilie is waar zowel hennep als marihuana onder vallen. CBD kan uit beide worden gewonnen, maar de meeste CBD wordt geëxtraheerd uit industriële hennep, die van nature veel CBD bevat en slechts heel kleine, wettelijk gereguleerde hoeveelheden THC.
Omdat CBD uit hennep niet de bedwelmende eigenschappen heeft die met THC worden geassocieerd, wordt het veel gebruikt in oliën, capsules, crèmes en andere wellnessproducten. In het Verenigd Koninkrijk wordt CBD bijvoorbeeld gezien als een 'novel food' wanneer het in eetbare producten wordt gebruikt. Dat betekent dat het moet voldoen aan veiligheids- en toelatingsnormen die zijn vastgesteld door de Food Standards Agency.
Hoe verschilt CBD van THC?
CBD (cannabidiol) en THC (tetrahydrocannabinol) zijn allebei verbindingen uit de cannabisplant, maar ze hebben heel verschillende effecten.
Het belangrijkste verschil is dat THC bedwelmend werkt en het 'high' gevoel veroorzaakt dat met cannabis wordt geassocieerd, terwijl CBD dat niet doet. Het is niet-psychoactief, wat betekent dat het je bewustzijnstoestand niet verandert en je functioneren niet belemmert.
Dat komt doordat THC zich direct bindt aan de receptoren in de hersenen die onder andere stemming en waarneming beïnvloeden (met name CB1-receptoren). CBD werkt daarentegen indirecter: het past niet op dezelfde manier op deze receptoren. In plaats daarvan denkt men dat het de manier beïnvloedt waarop het endocannabinoïdesysteem als geheel functioneert.1
Kort gezegd: van CBD word je niet high, en in legale CBD-producten is THC alleen in sporen aanwezig, als het er al in zit.
Hoe werkt CBD in het lichaam?

CBD werkt door in te grijpen op een wijdvertakt netwerk in het lichaam, het zogenoemde endocannabinoïdesysteem (ECS). Het ECS helpt belangrijke functies te reguleren, zoals stemming, slaap, eetlust, pijn en de immuunrespons, en draagt er zo aan bij dat het lichaam in balans blijft (een toestand die homeostase wordt genoemd).
Het endocannabinoïdesysteem bestaat uit drie hoofdonderdelen:
- Endocannabinoïden (natuurlijke moleculen die je lichaam zelf aanmaakt)
- Receptoren (vooral CB1 en CB2, die overal in de hersenen en het lichaam zitten)
- Enzymen (die endocannabinoïden na gebruik afbreken)
Zoals gezegd bindt THC, in tegenstelling tot CBD, zich direct aan CB1-receptoren (voornamelijk in de hersenen), terwijl CBD veel indirecter werkt. Het past niet op deze receptoren zoals THC dat doet. In plaats daarvan lijkt het de manier te beïnvloeden waarop het ECS als geheel werkt, mogelijk door de activiteit ervan te moduleren.
Naast het ECS beïnvloedt CBD ook andere belangrijke receptoren in het lichaam. Het grijpt in op serotonine-receptoren (5-HT1A), die betrokken zijn bij de regulering van stemming, angst en de stressrespons, en op TRPV1-receptoren, die een rol spelen bij de regulering van pijn, ontsteking en temperatuur.
In plaats van als directe 'aan-knop' te werken, fungeert CBD als een indirecte modulator van deze systemen. Het ondersteunt de natuurlijke processen van het lichaam en helpt zo de balans te bevorderen. Deze subtiele manier van werken helpt te verklaren waarom de effecten per persoon kunnen verschillen.
Hoe wordt CBD meestal gebruikt of ingenomen?
CBD wordt het vaakst gebruikt in de vorm van een olie of tinctuur, waarbij druppels onder de tong worden aangebracht voor een snelle opname. Deze producten verschillen in sterkte en worden vaak gekozen omdat ze makkelijk zijn in gebruik en nauwkeurig doseren mogelijk maken.
Andere populaire vormen zijn CBD-capsules, gummies en topische producten zoals crèmes en balsems. Terwijl eetbare vormen door het hele lichaam werken, worden topicals meestal aangebracht om specifieke plekken te verzorgen.
Hoewel elke toedieningsvorm het lichaam net iets anders kan beïnvloeden, is er geen aanpak die voor iedereen ideaal is. De keuze hangt vaak af van persoonlijke voorkeur, levensstijl en het gewenste effect.
Wat zijn de effecten van CBD?
Nu je beter bekend bent met deze stof, rijst de vraag: wat doet CBD eigenlijk? Deze cannabinoïde wordt intensief onderzocht op een reeks mogelijke effecten, vooral op gebieden als:
- Epilepsie
- Angst
- Pijnbeleving
Onderzoek naar de rol van CBD bij pijn en ontsteking groeit gestaag, met aanwijzingen dat het mogelijk gunstig is bij het moduleren van pijnroutes.2 CBD wordt ook onderzocht op de mogelijke invloed op angst, waarbij verschillende recente reviews en meta-analyses veelbelovende, maar nog niet overtuigende resultaten laten zien.3,4
De best onderbouwde toepassing tot nu toe is bij zeldzame vormen van epilepsie, waar een specifiek, alleen op recept verkrijgbaar CBD-geneesmiddel in meerdere landen is goedgekeurd. Dit is echter een medische behandeling en verschilt van vrij verkrijgbare CBD-producten.
Voor algemene wellness-doeleinden geven veel mensen aan zich rustiger, meer in balans of minder gespannen te voelen na het gebruik van CBD; maar deze ervaringen zijn persoonlijk en lopen sterk uiteen. Factoren zoals je individuele lichaam, het type product, de dosering en de frequentie van gebruik spelen allemaal een rol bij hoe iemand reageert.
Het is ook belangrijk te benadrukken wat CBD niet doet. CBD is niet-bedwelmend, wat betekent dat het je niet high maakt en je bewustzijn niet verandert. In tegenstelling tot THC veroorzaakt het geen euforie of intoxicatie. In plaats daarvan werkt het subtieler, binnen de bestaande regulerende mechanismen van het lichaam in plaats van deze te overschrijven.
Hoewel vroege onderzoeksresultaten hoopgevend zijn en veel gebruikers positieve ervaringen melden, zijn de effecten van CBD niet altijd voorspelbaar of constant. Het kan ondersteuning bieden voor je welzijn, maar het is geen 'quick fix' of 'wondermiddel', en er is meer onderzoek nodig om de rol in de menselijke gezondheid volledig te begrijpen.5 Inzicht in de mogelijke voordelen en risico's van CBD helpt om realistische verwachtingen te vormen en weloverwogen keuzes te maken.
Is CBD legaal?
In heel Europa is CBD in veel landen legaal, maar de regels lopen sterk uiteen. De status hangt meestal af van hoe het product wordt gemaakt, het THC-gehalte en of het wordt verkocht als voedingsmiddel, supplement, cosmetica of iets anders.
De meeste Europese landen staan CBD-producten toe, zolang ze slechts sporen van THC bevatten—meestal 0,2–0,3%, al hanteren sommige landen nog strengere limieten. Omdat industriële hennep van nature heel weinig THC bevat, is dit in Europa de belangrijkste bron van legale CBD.
Veel landen beschouwen eetbare CBD-producten ook als 'novel foods'. Dat betekent dat ze een veiligheidsbeoordeling en toelatingsprocedure moeten doorlopen voordat ze verkocht mogen worden. Hoewel de details per land verschillen, moeten producenten doorgaans voldoen aan kwaliteitsnormen en de veiligheid van hun producten aantonen.
Sommige Europese toezichthouders geven daarnaast richtlijnen over de dagelijkse inname of raden het gebruik van CBD af tijdens zwangerschap of in combinatie met bepaalde medicijnen. Hoewel deze aanbevelingen niet overal gelijk zijn, laten ze wel zien dat er steeds meer aandacht is voor consumentenbescherming.
Kortom, CBD is in een groot deel van Europa legaal zolang het minimale hoeveelheden THC bevat, aan de lokale regelgeving voldoet en geen medische claims maakt. Zoals altijd is het cruciaal om te kiezen voor betrouwbare merken en om onafhankelijke laboratoriumrapporten te controleren om de kwaliteit en veiligheid te waarborgen.
Is CBD voor de meeste mensen veilig?

Voor de meeste gezonde volwassenen lijkt CBD een gunstig veiligheidsprofiel te hebben, mits het verstandig wordt gebruikt. Het wordt over het algemeen goed verdragen. Als er bijwerkingen optreden, zijn die meestal mild. Denk aan een droge mond, vermoeidheid, veranderingen in eetlust of maag-darmklachten, al ervaart niet iedereen deze verschijnselen.6
Wel is het belangrijk om te weten dat CBD kan wisselwerken met bepaalde medicijnen, met name middelen die door het leverenzym CYP450 worden afgebroken. Dit geldt bijvoorbeeld voor sommige bloedverdunners, antidepressiva en epilepsiemedicatie. Deze interacties kunnen beïnvloeden hoe je lichaam medicijnen verwerkt, dus overleg altijd met een zorgprofessional als je voorgeschreven medicatie gebruikt.
De Food Standards Agency (FSA) raadt bovendien aan dat zwangere en borstvoedende personen CBD vermijden en adviseert een maximale dagelijkse inname van 70 mg voor gezonde volwassenen, tenzij er medische begeleiding is.
CBD wordt over het algemeen als veilig gezien voor de meeste mensen, maar net als ieder supplement is het niet geheel zonder risico. Begin met een lage dosering en verhoog deze geleidelijk. Raadpleeg je arts als je twijfels of gezondheidsproblemen hebt.
Wat doet CBD niet?
Hoewel CBD steeds populairder wordt in de wereld van wellness, is het belangrijk om onderscheid te maken tussen realistische verwachtingen en marketingpraat. Ondanks wat sommige krantenkoppen suggereren, is CBD geen wondermiddel. Het is een natuurlijke verbinding met interessant potentieel, maar geen behandeling voor alle aandoeningen, en de effecten kunnen per persoon sterk verschillen.
CBD veroorzaakt ook geen high, waardoor het geschikt is voor gebruik overdag en aantrekkelijk is voor iedereen die balans zoekt zonder veranderde bewustzijnstoestand of verminderd reactievermogen.
Bedenk ook dat niet iedereen dezelfde effecten zal merken. Sommige mensen ervaren duidelijke voordelen, zoals meer kalmte of een verzachtend gevoel, terwijl anderen weinig tot geen verschil ervaren.
CBD is veelbelovend, maar geen magische oplossing. Het lost niet alles op en het werkt niet bij iedereen op dezelfde manier. Dat is goed om in gedachten te houden als je het wilt proberen voor je eigen welzijn.
Moet je CBD proberen?
CBD is een natuurlijke stof die samenwerkt met de regulerende systemen van het lichaam, met name het endocannabinoïdesysteem, en bij sommige mensen kan bijdragen aan een gevoel van kalmte of balans. Het veroorzaakt geen high en het is geen wondermiddel, maar veel mensen gebruiken het als onderdeel van hun dagelijkse wellnessroutine.
Toch reageert iedereen anders op CBD en zijn de voordelen niet gegarandeerd. Het is belangrijk om te weten wat CBD wel en niet kan doen, en het met realistische verwachtingen te benaderen.
Uiteindelijk hangt de keuze om CBD te gebruiken af van je persoonlijke behoeften en voorkeuren. Bij twijfel is het altijd verstandig om het met een zorgprofessional te bespreken. Goed geïnformeerd zijn is de eerste stap naar de juiste keuze voor je welzijn.
Referenties
- Manzoni OJ, Manduca A, Trezza V. Therapeutic potential of cannabidiol polypharmacology in neuropsychiatric disorders. Trends in Pharmacological Sciences. Published online January 20, 2025. doi:https://doi.org/10.1016/j.tips.2024.12.005 ↩︎
- Cásedas G, Martín de Yarza-Sancho, Víctor López. Cannabidiol (CBD): A Systematic Review of Clinical and Preclinical Evidence in the Treatment of Pain. Pharmaceuticals. 2024;17(11):1438-1438. doi:https://doi.org/10.3390/ph17111438 ↩︎
- Han K, Wang JY, Wang PY, Peng YCH. Therapeutic potential of cannabidiol (CBD) in anxiety disorders: A systematic review and meta-analysis. Psychiatry Research. 2024;339:116049. doi:https://doi.org/10.1016/j.psychres.2024.116049 ↩︎
- Carly, Vieira RP, Araújo-Junior OS, et al. The Impact of Cannabidiol Treatment on Anxiety Disorders: A Systematic Review of Randomized Controlled Clinical Trials. Life. 2024;14(11):1373-1373. doi:https://doi.org/10.3390/life14111373 ↩︎
- João Luís Q. Simei, Diogo J, João Francisco Pedrazzi, et al. Research and Clinical Practice Involving the Use of Cannabis Products, with Emphasis on Cannabidiol: A Narrative Review. Pharmaceuticals. 2024;17(12):1644-1644. doi:https://doi.org/10.3390/ph17121644 ↩︎
- Peters EN, Yardley H, Harrison A, et al. A randomized, double-blind, placebo-controlled, repeated-dose pilot study of the safety, tolerability, and preliminary effects of a cannabidiol (CBD)- and cannabigerol (CBG)-based beverage powder to support recovery from delayed onset muscle soreness (DOMS). Journal of the International Society of Sports Nutrition. 2023;20(1). doi:https://doi.org/10.1080/15502783.2023.2280113 ↩︎


