Wat is humuleen?

Humuleen, ook wel bekend als α-humuleen of α-caryofylleen, is een belangrijk onderdeel van het phytocomplex van de wietplant. Tevens draagt het bij aan de geur van cannabistoppen. Vroeg onderzoek suggereert daarnaast dat het terpeen mogelijk bijdraagt aan de therapeutische potentie van de plant.

Humuleen behoort tot de honderden chemische verbindingen in cannabishars. Vanwege de drie isopreeneenheden in de structuur behoort het tot de categorie sesquiterpenen.

Sinds kort doen onderzoekers steeds meer onderzoek naar het mogelijk therapeutische effect van terpenen. Humuleen is daarop geen uitzondering. Cannabinoïden zijn verantwoordelijk voor de belangrijkste effecten van de wietplant, maar men denkt dat terpenen samenwerken met deze moleculen en ook hun eigen effect hebben.

Aroma

Humuleen heeft een houtachtige, aardse, kruidige geur. De molecule vormt hiermee het aroma van veel cannabissoorten, keukenkruiden en traditionele kruidengeneesmiddelen.

Ook aangetroffen in

Ooit een fles opengemaakt van je favoriete India Pale Ale en de geur van wiet opgemerkt? Dan was humuleen waarschijnlijk de oorzaak hiervan.

Humuleen zit in grote hoeveelheden in de essentiële olie van hop. Deze plant geeft smaak aan bier tijdens het brouwen. Het interessante is dat zowel wiet als hop tot de Cannabaceae-familie behoren. Hop is de bloem van de hopplant (Humulus lupulus) en het extract ervan bevat tot 40% humuleen.

Wiet en hop zijn echter niet de enige plantaardige bronnen van humuleen. De molecule is te vinden in planten op elk continent, vaak naast haar tegenhanger caryofylleen. Deze twee terpenen hebben dezelfde formule, maar de atomen behelzen een verschillende structuur.

Uit onderzoek blijkt dat de atmosfeer rond bepaalde gewassen en wilde planten veel humuleen bevat. Denk hierbij aan dennenbomen, sinaasappelbomen, de Iva annua, tabak en zonnebloemen. Het terpeen is ook een belangrijk element in de essentiële oliën van salie, Lindera obtusiloba, gember, de Chinese laurierboom en Vietnamese koriander.

Humuleen werkt als een secondaire metaboliet in deze planten en beschermt ze tegen schadelijke insecten. Interessant genoeg lijkt het dit te doen door de voortplanting ervan te verstoren. Uit onderzoek^[1]blijkt namelijk dat humuleen het paringssucces van mediterrane fruitvliegjes vermindert.

Mogelijke effecten

Tot dusver zijn de volgende effecten vastgesteld van humuleen:

• Anti-inflammatoire effecten
• Anti-tumoreffecten
• Antibacteriële effecten

Laten we hieronder eens kijken naar ondersteunend onderzoek:

Ondersteunend onderzoek

In onderzoek met dieren en cellen zijn diverse therapeutische mogelijkheden van humuleen vastgesteld. Helaas zijn er geen klinische proeven die dit bevestigen bij mensen. Dit vroege onderzoek moet dus nog bevestigd worden in toekomstige menselijke studies.

• Anti-inflammatoire effecten

In een studie^[2] uit het European Journal of Pharmacology zijn de mogelijk anti-inflammatoire eigenschappen van humuleen onderzocht. Onderzoekers veroorzaakten hierbij zwellingen in de poten van ratten en muizen en dienden vervolgens oraal het terpeen toe.

De onderzoekers ontdekten dat humuleen het aantal inflammatoire moleculen reduceerde. Het effect was zelfs vergelijkbaar met dat van anti-inflammatoire medicijnen. De conclusie: humuleen en β-caryofylleen zijn "mogelijk belangrijke hulpmiddelen voor de behandeling en/of het beheersen van ontstekingsziekten".

Ook het British Journal of Pharmacology publiceerde onderzoek^[3] naar humuleen, waarbij het werd getest op muizen met allergische astma. Symptomen van deze aandoening zijn hyperreactiviteit van de luchtwegen, eosinofiele (een soort witte bloedcel) ontstekingen en hypersecretie van slijm.

Humuleen vertoonde hierbij anti-inflammatoire eigenschappen bij luchtweginfecties na orale of aerosoltoediening. De onderzoekers stellen dat het terpeen hiermee een gunstige molecule kan zijn bij de behandeling van astma en ontstekingsgerelateerde allergieën.

• Anti-tumoreffecten

In onderzoek uit 2003, gepubliceerd in het tijdschrift Planta Medica, zijn de anti-tumormogelijkheden van humuleen onderzocht.

Wetenschappers testten hierbij de essentiële olie van de balsemspar, een boom die in Canada veel voorkomt, op verschillende soorten tumorcellen. Ze ontdekten dat het effectief was tegen alle geteste cellijnen.

De onderzoekers analyseerden de olie vervolgens met gaschromatografie. Hieruit bleek dat humuleen het actieve bestanddeel was tegen de tumorcellen.

Volgens de onderzoekers veroorzaakte humuleen deze antitumorale werking door verlaging van de cellulaire glutathionniveaus en verhoging van reactieve zuurstofcomponenten. Bekend is dat deze componenten een rol spelen bij apoptose^[4]: de natuurlijke en gecontroleerde dood van cellen.

In ander onderzoek uit het tijdschrift Cancer Cell & Microenvironment testte men een essentiële olie met humuleen op darmkankercellen. De onderzoekers verkregen de olie uit de bladeren van de Myrica rubra (yumberry). Dit is een subtropische Aziatische fruitboom die populair is in de traditionele geneeskunde.

De onderzoekers concludeerden allereerst dat de olie de invasie van tumoren verminderde. Daarnaast ging het metastase (secundaire groei) tegen, terwijl apoptose werd opgewekt.

• Antibacteriële effecten

Humuleen lijkt ook antibacteriële eigenschappen te hebben. In Phytotherapy Research is hiernaar een onderzoeksartikel^[5] verschenen. Hierin suggereert men dat humuleen Staphylococcus aureus kan bestrijden. Deze bacteriestam veroorzaakt huidinfecties, botinfecties en longontstekingen.

In het onderzoek testte men het effect van de olie van de balsemspar op verschillende soorten bacteriën. De onderzoekers stelden dat humuleen, ondanks dat het een klein onderdeel uitmaakte van de olie, effectief was tegen Staphylococcus aureus.