Author: Luke Sholl
About the author
A picture of Luke Sholl
Met meer dan tien jaar schrijfervaring op het gebied van CBD en cannabinoïden is Luke inmiddels een gevestigde journalist die als hoofdauteur werkzaam is voor Cibdol en andere op cannabinoïden gerichte websites. Hij is toegewijd aan het presenteren van feitelijke, evidence-based content en heeft naast CBD ook een fascinatie voor fitness, voeding en ziektepreventie.
Read more.

Wat is vitamine A?

vitamine A

Vitamine A is een in vet oplosbare stof die in veel verschillende voedingsmiddelen zit. Het speelt een belangrijke rol bij de gezondheid van je ogen en zicht. Lees door en ontdek alles wat je weten moet over deze belangrijke vitamine en wat de tekenen van een tekort zijn.

Wat is vitamine A precies?

Vitamine A is een van de vele onmisbare stoffen die je lichaam gebruikt om belangrijke biologische processen te ondersteunen. Deze stof komt echter niet van nature in je lijf voor.[1] En daarom moet je vitamine A-rijke bronnen eten om van de voordelen te profiteren. Zo is het gunstig voor je zicht, de celproliferatie en de huidgezondheid.

In dit artikel bespreken we de beste bronnen van vitamine A. Laten we echter eerst eens kijken naar de chemische structuur en de diverse metabolieten ervan. De term 'vitamine A' verwijst eigenlijk naar twee belangrijke vormen:

• Voorgevormde vitamine A (retinol en retinylester)
• Provitamine A (bètacaroteen)

Beide typen worden omgezet in retina- en retinoïnezuur, metabolieten die nodig zijn om verschillende biologische functies te ondersteunen. Dit lijkt misschien wat verwarrend. Maar je hoeft je eigenlijk niet druk te maken over welk type je consumeert: beide bieden uiteindelijk dezelfde voordelen.

Voordat we de voordelen van de vitamine gaan bespreken, is het goed om te weten in welke producten je de verschillende types aantreft. Je krijgt nu namelijk misschien meer, of juist minder, binnen dan je lichaam nodig heeft. Je zult ook ontdekken dat er veel vervelende klachten kunnen ontstaan als je een tekort aan vitamine A hebt.[2]

Wat zijn goede bronnen van vitamine A?

De beste bronnen van voorgevormde vitamine A zijn dierlijke producten, zoals vlees, vis en zuivel.

Richt je onder meer op de volgende voedingsmiddelen:

• Vette vis (tonijn, zalm en makreel)
• Koemelk (vol, halfvol en vetarm)
• Kaas (geit, cheddar en mozzarella)
• Eieren

De beste bronnen van provitamine A zijn groente en fruit. Technisch gezien, bevatten deze voedingsmiddelen een voorloper van vitamine A, namelijk bètacaroteen. Deze antioxidant wordt echter door je lichaam automatisch in vitamine A omgezet.

Richt je onder meer op de volgende plantaardige producten:

• Mango
• Hete pepers
• Zoete aardappel
• Wortels
• Broccoli
• Spinazie

Vind je het lastig om gebalanceerd te eten, of eet je bovenstaande producten liever niet? Dan kun je ook multivitaminen en andere supplementen gebruiken om aan je dagelijkse behoefte te voldoen.

Hoe ondersteunt vitamine A je lichaam?

Je weet nu welke producten je moet eten om te verzekeren dat je voldoende vitamine A binnenkrijgt. Maar hoe profiteert je lichaam nu precies van deze vitamine?

Gezonde ogen

Vitamine A is belangrijk voor de gezondheid van je ogen. Het helpt daarbij een gezond zicht en de nachtvisie te behouden. Daarnaast suggereren onderzoeken dat de verbinding bij leeftijdsgebonden staar en maculaire degeneratie helpt.

In 2001 is de invloed van vitamines bij drie verschillende types van staar bij meer dan 2800 ouderen getest.[3] De wetenschappers concluderen dat langdurig gebruik van B- en A-vitamines corticale cataracten sterk kan beïnvloeden. Dit positieve resultaat is vergelijkbaar met wat uit onderzoek uit 2005 blijkt: hieruit komen soortgelijke resultaten naar voren als het om leeftijdsgebonden maculaire degeneratie gaat.[4] In deze studie gebruikte men een combinatie van bètacaroteen, vitamine C en zink.

Celactiviteit

De rol van retinoïnezuur (RA) wordt geassocieerd met normale celdifferentiatie (de transformatie van simpele cellen in complexe weefsels of celtypen). Onderzoekers publiceerden hier voor het eerst iets over in 1992. Vervolgens is in verschillende studies onderzocht wat de specifieke invloed van de verbinding op de celactiviteit in de dunne darm is.[5]

Door omstandigheden in vitro te repliceren, ontdekten onderzoekers in 2007 "het vermogen van RA om celdifferentiatie te induceren".[6] De auteurs vermelden echter ook dat in toekomstig onderzoek de focus meer op "regelgevende mechanismen" moet liggen om de gevolgen voor de menselijke gezondheid beter te begrijpen.

Immuunsysteem

Een ander opvallend voordeel van vitamine A is de veronderstelde bijdrage ervan aan het functioneren van het immuunsysteem. De School of Natural Sciences in Mexico ontdekte dat een tekort aan vitamine A het ontstekingsproces mogelijk versterkt. En dat kan leiden tot chronische ontstekingen en talloze niet-overdraagbare ziekten.[7]

Vitamine A-tekort

Een gebrek aan vitamine A stipten we eerder al even aan. Maar wat zijn de gevolgen ervan eigenlijk? Het goede nieuws is dat een tekort aan vitamine A zeldzaam is in vergelijking met andere vitaminetekorten.

Maar dan moet je wel een gebalanceerd dieet volgen, en de eerder genoemde producten tot je nemen. Voor sommige mensen is dit lastig, bijvoorbeeld voor kinderen in ontwikkelingslanden. In zulke gevallen leidt een tekort aan vitamine A mogelijk tot:

• Xeroftalmie (nachtblindheid)
• Groter risico op sterfte door infecties
• Ernstige vormen van mazelen en diarree

Tekorten aan vitamine A komen in ontwikkelde landen als Nederland echter nauwelijks voor. Een gebalanceerd dieet volgen, is daarbij een van de beste manieren om te verzekeren dat je voldoende binnenkrijgt. En gezonde voeding bevat ook diverse andere vitamines, mineralen en antioxidanten!

Bijwerkingen van vitamine A

We hebben het tot dusver uitgebreid over de voordelen van vitamine A gehad en hoe je verzekert dat je genoeg binnenkrijgt. Maar kan er ook sprake zijn van een teveel van het goede? Gelukkig zijn de bijwerkingen van een teveel aan vitamine A maar zeldzaam. Wat dat betreft, is de impact van een vitamine A-tekort veel groter dan de acute effecten van vitamine A-toxiciteit.

Toch kan het zeker gebeuren dat je teveel vitamine A binnenkrijgt. Vooral als je te veel supplementen gebruikt. Bekende bijwerkingen van een teveel aan vitamine A zijn:

• Misselijkheid/braken
• Duizeligheid
• Lethargie/slaperigheid

Maar ondanks het risico op bijwerkingen, hoef je je over vitamine A-toxiciteit geen zorgen te maken. De drempel daarvoor ligt namelijk veel hoger dan wat je via je voeding binnenkrijgt.

Hoeveel vitamine A moet je binnenkrijgen?

De ideale dosis vitamine A is afhankelijk van je leeftijd, leefstijl en geslacht. Daarbij krijg je over het algemeen al voldoende via je voeding binnen.[8] Je lichaam slaat overtollige vitamine A zelfs op om het, wanneer nodig, te gebruiken. Maar als je toch wilt weten wat nu precies een gezond niveau is, dit is de aanbevolen dagelijkse dosering:

• Mannen (700µg)
• Vrouwen (600µg)

Het berekenen van je dagelijkse inname is echter lastig. De verschillende vormen van vitamine A (provitamine en voorgevormde) worden namelijk met verschillende snelheden in retinol omgezet. Maar om je een idee te geven: voor 600µg hoef je slechts één hele zoete aardappel te eten.

Vitamine A behoort tot de tientallen vitamines en mineralen die belangrijk zijn voor je gezondheid. Het is, zoals besproken, goed voor je ogen, het immuunsysteem en de celactiviteit. Daarom is het zeker de moeite waard je op deze vitamine te focussen. Dat gezegd hebbende, halen de meeste mensen alle benodigde vitamine A al uit een gebalanceerd en gevarieerd dieet. Supplementen bieden echter uitkomst als je een specifieke levensstijl volgt of bepaalde gezondheidsklachten hebt.

Wil je je gezondheid ook een boost geven, bijvoorbeeld met onze uitgebreide selectie vitamines, mineralen en CBD? Bezoek dan eens de winkel van Cibdol. Je vindt hier een compleet aanbod van CBD-supplementen. Wil je liever eerst meer informatie over de impact van verschillende vitamines en mineralen? Ontdek dan alles wat je weten moet in onze CBD-encyclopedie.

Bronnen

[1] Chea, E.P. et al. Vitamin A. StatPearls [Internet]. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482362/. Gepubliceerd op 25 juli 2021. [Bron]

[2] Dawson, M.I. The importance of vitamin A in nutrition. Current pharmaceutical design. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10637381/. Gepubliceerd in 2000. [Bron]

[3] Kuzniarz, M. et al. Use of vitamin supplements and cataract: The Blue Mountains Eye Study. American journal of ophthalmology. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11438049/. Gepubliceerd in 2001. [Bron]

[4] Van Leeuwen, R., Boekhoorn, S., Vingerling, J.R., Witteman, J.C., Klaver, C.C., Hofman, A., De Jong, P.T.V.M. Dietary intake of antioxidants and risk of age-related macular degeneration. JAMA. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16380590/. Gepubliceerd in 2005. [Bron]

[5] Blomhoff, H.K., Smeland, E.B., Erikstein, B., Rasmussen, A.M., Skrede, B., Skjønsberg, C., Blomhoff, R. Vitamin A is a key regulator for cell growth, cytokine production, and differentiation in normal B cells. The Journal of biological chemistry. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1429735/. Gepubliceerd in 1992. [Bron]

[6] Grenier, E., Maupas, F.S., Beaulieu, J-F. et al. Effect of retinoic acid on cell proliferation and differentiation as well as on lipid synthesis, lipoprotein secretion, and apolipoprotein biogenesis. American Journal of Physiology-Gastrointestinal and Liver Physiology. https://journals.physiology.org/doi/full/10.1152/ajpgi.00295.2007. Gepubliceerd op 1 december 2007. [Bron]

[7] García, O.P. Effect of vitamin A deficiency on the immune response in obesity. The Proceedings of the Nutrition Society. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22369848/. Gepubliceerd in 2012. [Bron]

[8] NHS choices. https://www.nhs.uk/conditions/vitamins-and-minerals/vitamin-a/. Gepubliceerd in 2020. [Bron]

Bronnen

[1] Chea, E.P. et al. Vitamin A. StatPearls [Internet]. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482362/. Gepubliceerd op 25 juli 2021. [Bron]

[2] Dawson, M.I. The importance of vitamin A in nutrition. Current pharmaceutical design. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10637381/. Gepubliceerd in 2000. [Bron]

[3] Kuzniarz, M. et al. Use of vitamin supplements and cataract: The Blue Mountains Eye Study. American journal of ophthalmology. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11438049/. Gepubliceerd in 2001. [Bron]

[4] Van Leeuwen, R., Boekhoorn, S., Vingerling, J.R., Witteman, J.C., Klaver, C.C., Hofman, A., De Jong, P.T.V.M. Dietary intake of antioxidants and risk of age-related macular degeneration. JAMA. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16380590/. Gepubliceerd in 2005. [Bron]

[5] Blomhoff, H.K., Smeland, E.B., Erikstein, B., Rasmussen, A.M., Skrede, B., Skjønsberg, C., Blomhoff, R. Vitamin A is a key regulator for cell growth, cytokine production, and differentiation in normal B cells. The Journal of biological chemistry. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1429735/. Gepubliceerd in 1992. [Bron]

[6] Grenier, E., Maupas, F.S., Beaulieu, J-F. et al. Effect of retinoic acid on cell proliferation and differentiation as well as on lipid synthesis, lipoprotein secretion, and apolipoprotein biogenesis. American Journal of Physiology-Gastrointestinal and Liver Physiology. https://journals.physiology.org/doi/full/10.1152/ajpgi.00295.2007. Gepubliceerd op 1 december 2007. [Bron]

[7] García, O.P. Effect of vitamin A deficiency on the immune response in obesity. The Proceedings of the Nutrition Society. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22369848/. Gepubliceerd in 2012. [Bron]

[8] NHS choices. https://www.nhs.uk/conditions/vitamins-and-minerals/vitamin-a/. Gepubliceerd in 2020. [Bron]

Welk product heb ik nodig?
As Seen On:
  • https://www.deondernemer.nl/actueel/retail/cibdol-opent-brandstore-stap-ideaal~2659792
  • https://retailtrends.nl/item/62892/cibdol-het-highend-cbd-merk-waar-je-niet-high-van-wordt
  • https://www.dailybase.nl/thegoodlife/lifestyle-thegoodlife/cibdol-opent-cbd-brandstore-amsterdam/
  • https://www.ad.nl/regiosport-den-haag/karlien-sleper-heeft-spelen-in-monobob-als-missie-ik-voel-me-vrijer-bij-deze-nieuwste-bobsleediscipline~a0db0ffe/
  • https://www.womenshealthmag.com/nl/beauty/g34723687/cbd-producten/
  • https://www.libelle.nl/